شبکه بهداشت و درمان بروجرد

شرح کلی وظایف گروه پیشگیری و مراقبت بیماری های مرکز بهداشت شهرستان بروجرد

 

گروه پیشگیری ومراقبت بیماری ها از واحدهای تابعه مرکز بهداشت شهرستان است که اهم وظایف آن عبارتنداز:

1- جمع آوری اطلااعات مربوط به سلامت وبیماری درشهرستان وتجزیه وتحلیل آنها بمنظور شناسایی بیماری ها ومشکلات بهداشتی شایع در شهرستان وبرنامه ریزی واجرای راهکارهای مناسب جهت مقابله با آنها (بیماری های واگیر و غیر واگیر)

2–بیماریابی،اجرای موازی پیشگیری وپیگیری ودرمان بیماریهاییکه بایدتحت مراقبت باشند(واگیروغیرواگیر )

3 –داشتن توانایی لازم جهت مقابله با همه گیری بیماریهای مختلف(بیماری های واگیر و غیر واگیر)

4 –آموزش کلیه کارکنان بهداشتی وآحادمردم دررابطه بابیماریهای مختلف وراههای درمان وپیشگیری ازآنها (بیماریهای واگیروغیرواگیر)

5 –ارائه خدمات مشاورهای درزمینه بیماریهای گوناگون به مراجعه کنندگان

6 – تامین کلیه واکسنهای موردنیازشهرستان ونگهداری آنهادرشرایط ودمای مناسب (مدیریت زنجیره سرد) وتوزیع آنهادرسطح مراکزواکسیناسیون شهرستان

7 –برنامه ریزی واجرای واکسیناسیون مناطق وجمعیت های آسیب پذیر (عشایر،حاشیه شهر،اتباع بیگانه ومناطق فاقددسترسی به تسهیلات بهداشتی )

8 –برنامه ریزی واجرای مراقبت ازبیماریهادراتباع بیگانه

9 –انجام واکسیناسیون درگروههای خاص (مننژیت وکزاز درسربازان، نیروهای نظامی و انتظامی وهپاتیتB درکارکنان بهداشتی وافراد درمعرض خطر )

با توجه به تغییرات درروند اپیدمیولوژیک بیماری ها وتوجه بیشتر متولیان بهداشت جهانی به همه گیری های خاموش بیماری های غیرواگیرمانند دیابت ،پرفشاری خون،بیماری های قلب و عروقی،کم خونی ها و...غیره

دردودهه اخیر مدیریت پیشگیری و مراقبت بیماری ها در سطح وزارت بهداشت ودرمان وآموزش پزشکی وبتبع آن مدیریت پیشگیری و مراقبت بیماریهادرسطح استان وگروه پیشگیری ومراقبت بیماری ها درسطح شهرستان به دو قسمت مجزای مبارزه بابیماریهای واگیروغیرواگیرتقسیم شده که اهم برنامه های هریک بشرح زیراست:

 

الف –بیماریهایواگیر

 1- آموزش بیماریهای واگیرجهت پرسنل بهداشتی وعموم مردم

2- مراقبت بیماریهای واگیر

3- گزارش دهی بیماریهای واگیر

4- جمع آوری،تجزیه وتحلیل و ارسال آمار بیماریهای واگیر به سطح استان

5- نظارت بر عملکرد مراکز بهداشتی درمانی و خانه های بهداشت

6- طراحی،ارائه واجرای برنامه عملیاتی بصورت سالانه

7- تشکیل کمیته ها و جلسات بخشی و بین بخشی

8- تامین وتوزیع واکسن وداروهای مورد نیاز

9- آمادگی و ذخیره واکسن ودارو جهت مقابله با شرایط اضطراری در بلایای طبیعی و بروز اپیدمیها

10- انجام واکسیناسیون سیاری ، بدو خدمت سربازی و هپاتیت ب درگروههای در معرض خطر

11-انجام آزمایشات بیماریهای واگیر و پیگیری موارد مثبت

12- انجام مشاوره در زمینه بیماریهای رفتاری

13- اجرای برنامه های کنترل ناقلین بیماریهای واگیر

1- آموزش بیماریهای واگیر:

در این زمینه واحد مبارزه با بیماریها اقدام به برگزاری سمینار،کارگاه و کلاسهای آموزشی در   مورددستورالعملهایجدیدوهمچنیناولویت های آموزشی بر حسب بیماریهای غالب و مشکلات موجود در شهرستان و بر حسب اولویت های زمانی بیماریها وبرنامه های کشوری بصورت ماهیانه جهت پرسنل بهداشتی می نماید ، همچنین جهت عموم مردم وبا توجه به مشکلات بهداشتی هر منطقه، بطور جداگانه اهم فعالیتهای آموزشی برحسب   همان مشکل توسط پرسنل بهداشتی برگزار می شود.
2- مراقبت بیماریهای واگیر:

درحال حاضر گروه پیشگیری ومراقبت بیماری هاحدودا 30 بیماری را تحت مراقبت دارد که در اینجا بطور مختصر به بیان برخی از آنها می پردازیم.

مالاریا:

بیماری مالاریا تا چند سال پیش یکی از مشکلات اساسی شهرستان در زمینه بهداشتی بوده است و در حال حاضر به دلیل زحمات چندین ساله پرسنل بهداشتی در این زمینه و همچنین عامل توسعه این بیماری بطور کامل در شهرستان تحت کنترل قرار دارد ولی به هر حال به دلیل بومی بودن بیماری اقداماتی به شرح زیر صورت می گیرد:

- تامین وتوزیع دارو و وسایل نمونه گیری به میزان کافی

- آموزش بصورت برگزاری سمینار و کلاسهای آموزشی با شروع فصل گرما وفعالیت پشه مالاریا بصورت سالیانه برای حساس نمودن پرسنل بهداشتی

- برگزاری کلاسهای آموزشی جهت عموم مردم توسط پرسنل بهداشتی شاغل در مراکز و خانه های بهداشت

- بیماریابی (تهیه لام خون محیطی) از افراد تبدار مشکوک ، افرادی که سابقه ابتلا به مالاریای ویواکس را دارند ، مناطق با خطر بالا از نظر انتقال بیماری،افاغنه و مسافرین به مناطق با خطر بالای بیماری مانند بندر عسلویه ، بندر عباس و...

- آزمایش نمونه های افراد مشکوک در اسرع وقت ودر عرض 24 ساعت

- درمان سریع بیماران تشخیص داده شده وپیگیری درمان وتهیه لام های تعقیب جهت اطمینان از موفقیت درمان

با توجه به مراقبت های فوق این واحد توانایی کشف به موقع اپیدمی ودر نتیجه مقابله با آن را همواره داشته ودارد.

 

سل:

بیماری سل یکی از بیماریهای بازپدید است که پس از یک دوره کاهش بروز در کل جهان ،به علت  همزمانیباعفونتHIV و مقاومت دارویی (MDR) با شدت بیشتری در حال انتشار در جهان می باشد بطوریکه در حال حاضر به عنوان یکی از اولویت های سازمان بهداشت جهانی مطرح می باشد ودر همین راستا گروه پیشگیری ومراقبت بیماری های واگیر مطابق با دستورالعمل کشوری مبارزه با سل اقداماتی به شرح زیر در سطح شهرستان انجام می دهد:

- تامین و توزیع داروهای ترکیبی مبارزه با سل و وسایل نمونه گیری

- برگزاری سمینارها و کلاسهای آموزشی در مورد تعاریف ، راههای انتقال ، راههای پیشگیری و... جهت پرسنل بهداشتی وعموم مردم

- بیماریابی (تهیه نمونه خلط ) از افراد مشکوک (دارای سرفه بیش از 2 هفته)بصورت پاسیو و از جمعیت افاغنه ، زندان و جمعیت های در معرض خطر ( ابتلا به ایدز و ....) بصورت اکتیو

- آزمایش نمونه های جمع آوری شده در اسرع وقت

- درمان بیماران کشف شده با راهکار DOTS (درمان کوتاه مدت تحت نظارت مستقیم) جهت پیشگیری از انتشار بیماری در جامعه

- پیگیری افرادخانواده و افراد در معرض تماس با بیمار جهت شناسایی افراد بیمار جدید

- پیگیری درمان بیماران و پایش آنها برای جلو گیری از موارد عدم موفقیت درمان

 

سالک:

بیماری سالک تاکنون یکی از بیماریهای وارده به شهرستان بوده ، ولی با وجود پشه خاکی در سطح شهرستان ،قابلیت تبدیل به بیماری با انتقال محلی را دارد.

مشکلات زمینه ای اصلی مرتبط با این بیماری عبارتند از :

1- عدم دفع صحیح زباله وکودهای دامی که به عنوان یکی از زیستگاههای بسیار مناسب پشه خاکی ( ناقل بیماری ) محسوب می شود .

2- دامپروری در روستاها ودر کنار محیط زندگی که شرایط بقاء وتولید مثل پشه را در محیطهای انسانی فراهم می آورد.

3- آب وهوای مناسب منطقه جهت رشدوتکثیرناقل

4- وجودسگهای ولگرددرکل منطقه که به عنوان یکی ازمخازن عمده بیماری تلقی میشود.

5-وجود مخازن وحشی از قبیل جوندگان در اکثر مناطق که یکی از مشکلات جدی در امر مبارزه با این بیماری می باشد

بر همین اساس مبارزه با بیماری سالک هماهنگی و همکاری  بین بخشی وسیعی باارگانهای مختلف تاثیرگذاربراین مشکل رامیطلبدوبخش بهداشت به تنهایی قادربه مقابله بااین بیماری نمیباشد،درهمین راستافعالیتهای واحددراین زمینه به شرح زیر است:

- برگزاری سمینارها و کلاسهای آموزشی در زمینه تعاریف،راههای انتقال،راههای پیشگیری و... جهت پرسنل بهداشتی وعموم مردم

- برگزاری کمیته بیماریهای قابل انتقال بین انسان و حیوان با حضور نمایندگان فرمانداری،شهرداری،نیروی انتظامی،دامپزشکی،محیط زیست و کارشناسان بهداشتی شبکه بهداشت ونمایندگان شهرداری،بخشداری،پاسگاههای انتظامی،دامپزشکی،دهیاری،شورای اسلامی وکاردانان بهداشتی در بخشها وروستاها جهت همکاری و همفکری بیشتر در زمینه های گوناگون مرتبط با هر ارگان بصورت حداقل هر 3 ماه یکبار

- بیماریابی ودرمان مبتلایان به سالک جهت پیشگیری از انتقال بیماری

- اتلاف سگهای ولگرد جهت حذف مخزن انگل

- آموزش جهت استفاده از پشه بند وپوشش کامل به هنگام خواب

 

فلج اطفال:

بیماری فلج اطفال به این علت حائز اهمیت می باشد که جهان درحال حاضر در حال ریشه کنی این بیماری می باشد و بروز حتی یک مورد نیز به عنوان اپیدمی محسوب می شود،کشور ایران نیز همگام با سایر کشورهای جهان در این زمینه فعالیت می کند وتاکنون زحمات زیادی در این زمینه صورت پذیرفته است ، در همین راستا گروه پیشگیری ومراقبت بیماری ها فعالیتهایی به شرح زیر انجام می دهد:

- آموزش تعاریف ،راههای انتقال ونحوه برخورد با مورد مشکوک به پرسنل بهداشتی

- حساس سازی پرسنل بهداشتی با ارسال دستورالعمل های جدید

- بیماریابی و گزارش سریع وتلفنی موارد مشکوک

- بررسی موارد مشکوک بصورت فوری و گزارش تلفنی به استان جهت گزارش به سطح کشوری و سازمان بهداشت جهانی

- تهیه 2 نمونه مدفوع وارسال به تهران طی 3 روز جهت تایید یا رد بیماری

- واکسیناسیون کودکان برعلیه بیماری در تمامی نقاط شهرستان و حتی جمعیتهای عشایری و حاشیه نشینها

- لکه گیری واکسیناسیون در مناطقی که پوشش پایینی دارند ودر مهاجرین خارجی در اوایل هرسال در دو نوبت

 

سرخک:

بیماری سرخک در مرحله حذف قرار دارد (حذف:به معنی کنترل بیماری به نحوی است که بیماری مشکل بهداشتی منطقه نباشد)،در مورد این بیماری اقدامات زیر انجام می شود:

- آموزش تعاریف ،نحوه انتقال و راههای پیشگیری و عوارض بیماری به پرسنل بهداشتی

- حساس سازی پرسنل در زمینه کشف به موقع موارد مشکوک وگزارش تلفنی

- گزارش موارد مشکوک به سطح استانی

- بررسی موارد مشکوک وکنترل اطرافیان از نظر ابتلا

- تهیه 3 نمونه ادرار،سرم خون و حلق وارسال در اسرع وقت به تهران برای تایید یارد بیماری

- واکسیناسیون کودکان در تمامی نقاط شهرستان برعلیه بیماری

- واکسیناسیون عشایر وحاشیه نشینان بر علیه بیماری

 

تب مالت:

تب مالت یکی از بیماریهای قابل انتقال بین انسان و حیوان می باشد که اغلب حیوانات اهلی را درگیر می کند وانسان بطور اتفاقی در مسیر این بیماری قرار می گیرد،این بیماری به صورت بومی در منطقه میباشد  وچون به عنوان یک بیماری شغلی به حساب می آید ،در نتیجه بیشتر بین دامداران ،قصابان وکسانی که به نحوی با دام درتماسند مشاهده می گردد،در همین راستا گروه پیشگیری ومراقبت بیماری هاهمگام با سایر نقاط استان اقداماتی به شرح زیر دراین زمینه انجام می دهد:

-    آموزشبیماری،راههای انتقال،روشهای پیشگیری و محافظت فردی به پرسنل بهداشتی در غالب برگزاری سمینارها و کلاسهای آموزشی وبه عموم مردم به خصوص دامداران و... توسط پرسنل بهداشتی آموزش دیده

- برگزاریکمیتهبیماریهایقابل انتقال بین انسان و حیوانوهماهنگیبادامپزشکیجهتواکسیناسیونبهموقعدامهاومعدوم کردن حیوانات آلوده

-  بیماریابیودرمانافرادمبتلاوپیگیریادامهدرمانوبهبودی

-  تامینوتوزیعداروهایموردنیازجهتدرمانمبتلایان

- بررسی افرادمبتلا و آموزش آنها

 

آنفلوآنزای پرندگان:

بیماری فوق یکی از بیماریهای ویروسی حاد می باشد که هر10تا 20سال یکبار بصورت پاندمی (جهانگیری) بروز می کند،در حال حاضر ما در زمان تخمینی بروز پاندمی این بیماری هستیم که بدلیل وجود جمعیت بالای افرادحساس به این بیماری در حال شکل گیری است وبا توجه به کشندگی بالای ویروس فعلی در حال حاضر یکی از اورژانسهای جهانی می باشد،در همین راستا این واحد اقداماتی به شرح زیر جهت مقابله با بروز این بیماری خطرناک انجام میدهد:

- برگزاری سمینارهاوکلاسهای آموزشی درموردتعاریف بیماری،نحوه تشخیص افرادمشکوک ونحوه برخوردباآنهاجهت پرسنل بهداشتی

- نمونه گیری ازافرادمشکوک وارسال به آزمایشگاه مرجع  استان

-برگزاری کمیته بیماریهای قابل انتقال بین انسان و حیوان با همکاری ارگانهای مختلف شهرستان وآمادگی جهت مقابله با اپیدمی احتمالی

- واکسیناسیون گروههای درمعرض خطربرعلیه بیماری (باتوجه به محدودبودن میزان واکسن فقط گروههای درمعرض خطرواکسینه میشوند)

بیماریهای اسهالی:

یکی از مشکلات بهداشتی در فصول گرم سال ، بیماریهای اسهالی می باشد.لذا آموزش نحوه صحیح ضدعفونی کردن آب مصرفی از اقدامات موثر در این زمینه می باشد،اقدامات دیگری که توسط گروه پیشگیری ومراقبت بیماری هادر این زمینه انجام می شود به شرح زیر است:

-برگزاری سمینارها و کلاسهای آموزشی در زمینه تعاریف ونحوه مراقبت بیماریهای اسهالی جهت پرسنل بهداشتی و عموم مردم

- آموزش در زمینه ضدعفونی کردن آب ،میوه وسبزیجات

-بررسی موارد اسهال خونی و آموزش بیمار وخانواده بیمار

-تهیه نمونه التور در موارد اسهال حاد آبکی جهت کشف به موقع و پیشگیری از بیماری شدید وکشنده وبا

-گزارش گیری از بیمارستانها و مطبهای خصوصی و مراقبت و پیگیری بیماران گزارش شده

  

هاری:

بیماری هاری یک بیماری صعب العلاج و 100در صد کشنده می باشد که در اثر گزش حیوانات خونگرم ایجاد می شود و در حال حاضر نیز به دلیل گزارش موارد قطعی از هاری حیوانی وتعدادی موارد مشکوک انسانی در استان و کشندگی 100% بالای آن به عنوان یک اورژانس مطرح می باشد، البته آخرین مورد انسانی هاری در شهرستان بروجرد به سال 1374 بر می گردد وتا کنون مورد دیگری مشاهده نشده است ، ولی سیستم بهداشتی در این زمینه همیشه باید هوشیار بوده وموارد حیوان گزیدگی را به سرعت کشف و مراقبتهای مورد نیاز را برای آنها انجام دهد ، در همین راستا و در جهت پیشگیری از بیماری کشنده فوق و نگهداری وضعیت موجود اقداماتی به شرح زیر توسط گروه پیشگیری ومراقبت بیماری ها انجام می شود:

- آموزشوایجادحساسیت جهت پرسنل بهداشتی وعموم مردم درزمینه بیماری

- آموزش وحساس سازی پرسنل بهداشت ی وعموم مردم درزمینه لزوم پیگیری ومراقبت مواردحیوانگزیده

- سروواکسیناسیون (تزریق سرم وواکسن ضدهاری ) مواردحیوان گزیده دراسرع وقت وپیگیری ادامه درمان توسط مراکز پیشگیری ودرمان هاری

-برگزاری جلسات توجیهی فصلی برای مسئولین پیشگیری و درمان هاری در زمینه دستورالعملهای جدید و حفظ نمودن حساسیت آنها در مورد مراقبت به موقع موارد  وتصمیم گیری درموقعیتهای مختلف واضطراری

- گزارش فوریم واردمشکوک انسانی و بررسی اپیدمیولوژی مورد

- گزارش مواردمشکوک حیوانی به اداره دامپزشکی جهت بررسی مواردوتهیه نمونه

- برگزاری جلسات هماهنگی باارگانه ایدرگیردراین زمینه بصورت ماهانه جهت همفکری وگزارش فعالیتها

- جمع آوری و کنترل جمعیت سگهای ولگردبه عنوان یکی ازعوامل خطردر زمینه بروز بیماری (لازم به ذکر است که تمامی حیوانات خونگرم می توانند باعث بیماری شوند)

 

ایدز و هپاتیت های ویروسی:

در حال حاضر جهان در مرحله پاندمی(جهان گیری) بیماریهای خونی –سرمیمانندایدز،هپاتیتب،سیودیقراردارد،بیماریهای فوق ازنوع بیماریهای ویروسی بوده که اکثرا فاقد واکسن ودارو می باشند ، لذا پیشگیری مهمترین راه مقابله با آنها می باشد و در همین راستا گروه پیشگیری ومراقبت بیماری هااقداماتی به شرح زیر انجام می دهد:

- اطلاع رسانی به عموم مردم در زمینه راههای پیشگیری

- برگزاری سمینارهاوجلسات آموزشی درمورد تازه های بیماری جهت پرسنل بهداشتی

- انجام مشاوره جهت کسانیکه رفتارهای پرخطرداشته اند.

- بیماریابی ، مراقبت ، مشاوره و راهنمایی بیماران

- گزارشگیری ازانتقال خون،مطبهاوآزمایشگاههای خصوصی وپیگیری بیماران

- واکسیناسیون خانواده درجه یک بیماران مبتلا به هپاتیت ب

- گزارش مواردبصورت کتبی وماهیانه به سطح بالاتر

 -خصوصی وپیگیری بیماران

- واکسیناسیون خانواده درجه یک بیماران مبتلا به هپاتیت ب

-گزارش موارد بصورت کتبی و ماهیانه به سطح بالاتر

 

علاوه بر بیماریهای فوق این واحد بیماریهایی نظیر کرونا،  مننژیت ، سرخجه ، سرخجه مادرزادی ، اوریون ، دیفتری ، کزاز ، کزاز نوزادی ، سیاه سرفه ، تیفوئید(حصبه) ، عوارض واکسیناسیون ، تبهای خونریزی دهنده ، جذام ، تب راجعه ، تیفوس ، توکسو پلاسموز ، کیست هیداتید ، گال(جرب) ، بیماریهای آمیزشی ( سوزاک ، سیفلیس و... ) و... را نیز تحت مراقبت  وپیگیریدارد. 

 

 

3- گزارش دهی بیماریهای واگیرو غیرواگیر:

بیماریهای واگیر بر حسب شدت ، میزان کشندگی ، مرحله کنترل واستراتژیهای ملی و بین المللی به 4 صورت آنی و بلافاصله( کمتر از 6 ساعت) ، فوری(درکمتر از 26 ساعت) ، هفتگی (معمول ) و یا برحسب نوع بیماری و عملکرد به صورت ماهیانه و سه ماهانه به سطوح بالاتر گزارش می شوند.

 

بیماریهای مشمول گزارش آنی و بلافاصله(کمتراز 6ساعت):هاری – آنفلوانزای پرندگان- تولارمی-طاعون- وبا – سیاه زخم تنفسی- بوتولیسم - زیکا- چیکونگونیا- ایبولا- تب های خونریزی دهنده - کورونا–آبله-سل مقاوم به

درمان – هرگونه افزایش ناگهانی مواردبیماریها)طغیان یااپیدمی (

 

گزارشفوری (درکمتراز 24ساعت):فلج شل حاد-تب و بثورات جلدی ماکولوپاپولر-سیاه سرفه-دیفتری-کزاز-سندرم سرخجه مادرزادی-مننژیت-بستری در بیمارستان بدنبال واکسیناسیون -مالاریا-اسهال خونی-تب دانگی-تب راجعه-تب زرد-جذام –سیاه زخم جلدی-کزاز بالغین-شیستوزومیازیس

 

گزارش هفتگی(معمول):سل – انواع هپاتیتهای ویروسی- تیفوئید-تب مالت - کالاآزارجلدیواحشایی -

شیگلوزیس- سفلیس- سوزاک - HIV/AIDS –کیست هیداتیک-آبله مرغان- توکسوپلاسموزیس- فاسیولیازیس- لپتوسپیروزیس- پدیکلوزیسوگال–هپاتیت نوع A- اسهال حاد آبکی

 

  

4- جمع آوری ، تجزیه و تحلیل و ارسال آمارها:

آمار بیماریهای واگیر از سطح خانه های بهداشت و پایگاههای بهداشتی (اولین سطح سیستم بهداشتی) جمع آوری شده وبه مراکز جامع سلامت و از آنجا به مرکز بهداشت شهرستان ارسال می گردد و در آنجا توسط پرسنل گروه پیشگیری ومراقبت بیماری هامورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد و این تجزیه و تحلیل ها در تعیین خط مشی ها و تصمیم گیریهای بهداشتی و تخصیص منابع و امکانات مورد استفاده قرار خواهد گرفت .

 

5-نظارت بر عملکرد مراکز جامع سلامت و خانه های بهداشت:

مراکز وخانه های بهداشت بصورت ماهیانه توسط گروه پیشگیری ومراقبت بیماری هامورد بازدید قرار می گیرد و نحوه عملکرد آنها در زمینه بیماریهای واگیر ارزیابی می شود و توصیه های لازم نیز برای عملکرد بهتر انجام خواهد شد .

 

6- طراحی ، ارائه و اجرای برنامه عملیاتی:

جهت هدفمند بودن فعالیتهای گروه پیشگیری ومراقبت بیماری ها، این واحد در ابتدای هر سال اقدام به تهیه یک برنامه زمانبندی شده با اهداف مشخص برای هربیماری بطور جداگانه می کند و در طول سال طبق همان برنامه فعالیتهای خود را اجرا خواهد کرد.

 

7- تشکیلکمیتههاوجلساتبخشیوبینبخشی:

جهت بعضی از مسائل که نیاز به همکاری بخشی و بین بخشی است ، این واحد به عنوان هماهنگ کننده اقدام به برگزاری جلسات نموده واقدامات مورد نیاز در آن موضوع را هماهنگ و هدفدار میکند ، تا در آینده نتیجه ای بهتر عاید سیستم بهداشتی شود ، از جمله این کمیته ها می توان به کمیته بیماریهای اسهالی ، کمیته بیماریهای مشترک ، کمیته عشایر و... اشاره کرد.

8- تامینوتوزیعواکسن وداروهای مورد نیاز:

واکسن مورد نیاز تمام مراکز و خانه های بهداشت توسط گروه پیشگیری ومراقبت بیماری هاتامین شده و توسط مسئول زنجیره سرد این واحد و با رعایت تمام نکات بهداشتی و حفظ زنجیره سرد به مراکز ارسال می گردد ، همچنین داروهای مورد نیاز در درمان بیماریهایی نظیر سل ، مالاریا ، تب مالت ، وبا ، توکسو پلاسموز و... براساس موارد موجود و تخمینی محاسبه شده واز استان تامین می شود و سپس در مراکز توزیع می شود.

 

9-آمادگی و ذخیره واکسن ودارو جهت مقابله با شرایط اضطراری و بروز اپیدمیها:

گروه پیشگیری ومراقبت بیماری هاجهت مقابله با شرایط غیر طبیعی اقدام به تهیه یک ذخیره دارو و واکسن جهت پیشگیری و درمان بیماریها برای هر سال می کند .

 

 

10- انجام واکسیناسیون سیاری ، بدو خدمت سربازی  و استخدام نیروهای نظامی:

گروهی از افراد جامعه به علت زندگی عشایری و دور افتاده بودن تحت پوشش هیچ خانه بهداشتی نیستند ولی مطابق با اصول بهداشتی اولیه باید مراقبتهای بهداشتی مثل بقیه جامعه برای آنها نیز انجام شود ، لذا گروه پیشگیری ومراقبت بیماری هاهر ماه یک تیم مجهز را به این مناطق اعزام می نماید تا واکسیناسیون کودکان را کامل کرده وهمچنین موارد مشکوک به بیماریها را بیماریابی کرده ومراقبت لازم را برای آنها انجام دهند.

همچنین سربازان و نیروها نظامی قبل از عزیمت به خدمت سربازی و استخدام ، جهت پیشگیری از بیماری مننژیت (که در مراکز با ازدحام زیاد احتمال همه گیری آن وجود دارد) ، کزاز و دیفتری واکسینه می شوند.

 

 

11- انجامآزمایشاتبیماریهایواگیروپیگیریمواردمثبت:

آزمایشگاه بیماریهای واگیر در آزمایشگاه تشخیص طبی مرکز بهداشت مستقر می باشد ، که تعدادی از آزمایشات از قبیل آزمایش سل ، التور، مالاریا ، سالک ، بیماریهای قارچی و... را انجام می دهد ودر صورت مثبت بودن توسط مسئول آزمایشگاه به واحد گزارش شده و پیگیریهای لازم توسط واحد صورت خواهد گرفت.

 

12-انجام مشاوره در زمینه بیماریهای رفتاری:

در این زمینه گروه پیشگیری ومراقبت بیماری هااقدام به راه اندازی مرکز مشاوره بیماریهای رفتاری نموده است که این مرکز در زمینه های ذیل فعالیت می کند :

-    آموزش،مشاوره وآزمایش داوطلبانه ازافراددارای رفتارپرخطر ( تماسهای جنسی غیر ایمن ، افراد دارای شرکای جنسی متعدد ، معتادان تزریقی و...)

- آموزش،مشاوره ودرمان بیماری های منتقله ازراه تماس جنسی

- آموزش،مشاوره وکاهش آسیب درافراددارای رفتارپرخطر

- آموزش ، مشاوره و مراقبت از افراد آلوده به ایدز و خانواده آنان

- مشاوره و انجام پیشگیری دارویی برای افراد تماس یافته با خون وترشحات آلوده

- متادون تراپی در معتادان مبتلا به ایدز
 

5- اجرایبرنامههایکنترلناقلین:

تعدادی از بیماریها توسط ناقلین (پشه ها ، شپش ها ، کنه ها ، کک ها و...) منتقل می شوند ، از جمله این بیماریها می توان به مالاریا ، سالک ، تب راجعه ، تیفوس ، تب های خونریزی دهنده و... اشاره کرد ، اطلاع از گونه های ناقل ، وفور ناقل در هر منطقه ، نوع زندگی ناقل ، عادات ناقل ، مهاجرت ناقل ، وضعیت اکولوژیکی مناطق و... می تواند سیستم بهداشتی را در انتخاب روشهای مناسب در مبارزه با ناقل یاری دهد ، بنابراین برنامه مطالعه وبررسی ناقلین شهرستان یکی از برنامه های اساسی گروه پیشگیری ومراقبت بیماری هابه شمار می آید ، که در این برنامه ها با استفاده از روشهای مختلف ناقلین هر منطقه صید شده و گونه آن تشخیص داده می شود و روش مبارزه با آن ناقل انتخاب می شود.

 

 

  ب –بیماریهایغیرواگیر

-  پیگیری برنامه های مراقبت وپیشگیری ازبیماریهای غیرواگیردرسطح شهرستان(دیابت-تالاسمی-فشارخون-فنیلکتنوری-هیپوتیروئیدی-G6PD–عقربگزیدگی-مارگزیدگی-سرطان...)

-     آموزش درخصوص کلیه بیماریهای غیرواگیربرحسب اولویت درشهرستان به پرسنل بهداشتی درمانی و عموم مردم

-     نظارت برفعالیتهای بیماریهای غیرواگیرمراکزجامع سلامت ، پایگاهها و خانه های بهداشت

- برگزاری مراسم های مختلف هماهنگ باتقویم های بهداشتی درمانی نظیرروزجهانی قلب،روزحمایت ازبیماران خاص، روز جهانی سرطان ، دیابت ، فشارخون ،تالاسمی و ...

 

دیابت

1. آموزش در خصوص دیابت و عوارض آن به عموم مردم و کارکنان محیطی( پایگاهها ، خانه های بهداشت و مراکز جامع سلامت )
2. نظارت بر غربالگری دیابت در سطح خانه های بهداشت ، پایگاههای بهداشت و مراکز جامع سلامت  به منظور شناسایی بیماران دیابتی و تحت مراقبت قرار دادن آنها جهت کنترل بیماری و پیشگیری از عوارض بیماری
3. هماهنگی بین خانه های بهداشت ، پایگاههای بهداشت و مراکز جامع سلامت  با واحد دیابت مستقر در بیمارستان های شهرستان جهت مراقبت بیماران
4. برگزاری جلسات کمیته دیابت
5. کنترل قند خون در کلیه خانه های بهداشت ، پایگاههای بهداشت و مراکز جامع سلامت
6. مراقبت افراد مبتلا به پره دیابت به منظور کنترل و پیشگیری از ابتلای ایشان به بیماری دیابت

فشار خون

1. آموزش در خصوص فشار خون و عوارض آن به عموم مردم و کارکنان محیطی(خانه های بهداشت ، پایگاههای بهداشت و مراکز جامع سلامت )
2. غربالگری فشار خون در سطح خانه های بهداشت ، پایگاههای بهداشت و مراکز جامع سلامت جهت شناسایی بیماران مبتلا به فشارخون بالا و تحت مراقبت قرار دادن آنها جهت کنترل بیماری و پیشگیری از عوارض آنها
3. مراقبت افراد مبتلا به پیش فشارخون  به منظور کنترل و پیشگیری از ابتلای ایشان به بیماری پرفشاری خون

بیماریهای قلبی عروقی:

 

1. انجام خطرسنجی به منظور شناسایی سطح خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی در جمعیت بالای 30 سال در کلیه خانه های بهداشت ، پایگاههای بهداشت و مراکز جامع سلامت
2. آموزش پیشگیری از ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی
3. برگزاری کمیته بیماریهای قلبی عروقی

 

تالاسمی

1. آموزش در خصوص تالاسمی و عوارض آن و همچنین چگونگی انتقال بیماری از والدین به فرزندان به عموم مردم و کارکنان بهداشتی و همچنین عاقدین
2. غربالگری دختران و پسران متقاضی ازدواج(استراتژی اول تالاسمی)
3. مشاوره جهت زوج ناقلین
4. مراقبت زوج ناقلین به منظور پیشگیری از تولد نوزاد مبتلا به تالاسمی ماژور
5. مراقبت والدین بیمار ان تالاسمی و همراهی آنها تا به دنیا آوردن یک نوزاد سالم
6. اجرای استراتژی سوم پیشگیری از تالاسمی ماژور
7. کنترل زوجهایی که قبل از سال 1376 ازدواج کرده اند. چون قبل از سال 76 آزمایشات قبل ازازدواج انجام نمیشده است زوجین ازوضعیت ناقل بودن یانبودن خودبیخبرند.
8. ارجاع زوج ناقلین جهت انجام ازمایشات تشخیص پیش از تولد(PND )

 غربالگری نوزادن

1. اجرای غربالگری نوزادان از تیرماه 1384 جهتشناسایی 3 بیماری فاویسم-فنیلکتنوری- هیپو تیروئیدی در شهرستان
2. تامین وسایل و مواد لازم جهت غربالگری برای مراکز نمونه گیری
3. ارسال نمونه های گرفته شده به ازمایشگاه غربالگری نوزادان واقع در آزمایشگاه مرجع استان لرستان
4. گرفتن جواب آزمایشات از ازمایشگاه
5. پاسخگو بودن در خصوص جواب ازمایشات به والدین
6. پیگیری موارد مشکوک به هیپو تیروئیدی ،و فنیل کتونوری جهت آزمایشهای مجدد و تائیدی
7. ارجاع موارد بیمار جهت درمان به پزشکان فوکال پوینت
8. اطلاع به والدین نوزادان G6PD DEFICICNCYجهت آگاهی و مراقبت از نوزادان خود
9. برگزاری کمیته هیپو تیروئیدی

 

سرطان

1.   تشکیل کمیته سرطان باحضور افراد،گروهها و ادارات ذیربط

2.      گرفتن آمارهای سرطان از مراکز پاتولوژی و بیمارستانها و ارسال به معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی لرستان

3.      غربالگری، شناسایی وآموزشدرخصوصسرطانهای شایع نظیر سرویکس، برست ،کولون و ...

4.   ارجاع موارد مشکوک به سطح2 غربالگری